Ból w jamie ustnej to niekomfortowa sytuacja, utrudniająca codzienne funkcjonowanie. Dolegliwości bólowe mogą powodować trudności z przełykaniem czy powodować ogólne rozdrażnienie. Przyczyny bólu w jamie ustnej mogą być różne, jednak najczęściej wynikają z urazów bądź rozwijającego się stanu zapalnego o różnym podłożu etiologicznym.1 Jakie są przyczyny bólu w jamie ustnej? Co stosować i jak sobie z nim radzić?
Ból w jamie ustnej – o czym może świadczyć? Przyczyny
Dolegliwości bólowe mogą być spowodowane różnymi czynnikami. Wśród najczęstszych wymienia się m.in. zbyt agresywne szczotkowanie zębów, co może doprowadzić do mikrourazów, a w konsekwencji – rozwoju stanu zapalnego śluzówki, np. w postaci nadżerki.2 Ból może być spowodowany również noszeniem protez zębowych. Ich mechanizm opiera się na nieco innym rozkładzie sił ciężkości podczas żucia, co może początkowo powodować nienaturalny odruch i prowadzić do podrażnienia śluzówki przez elementy uzupełnienia protetycznego. Dlatego w tym przypadku ważny jest właściwy dobór protezy oraz higiena jamy ustnej, gdyż pojawiające się na skutek podrażnień ranki, mogą powodować różnego rodzaju zakażenia.3
Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej – jakie są rodzaje?
Przyczyny powstawania stanu zapalnego są różne. Mogą być spowodowane m.in. czynnikami takimi jak1:
- używki – przede wszystkim alkohol i papierosy;
- niedobory niektórych witamin i składników odżywczych;
- choroby ogólnoustrojowe, np. ciąża;
- niska odporność organizmu;
- urazy w jamie ustnej.
Stan zapalny jamy ustnej powoduje ból oraz inne bardziej specyficzne dolegliwości, zależne m.in. od rodzaju patogenów odpowiedzialnych za zakażenie1.
Nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej
Nadżerki i owrzodzenia aftowe to jedna z częstszych konsekwencji stanu zapalnego śluzówki. Afty lokalizują się w obrębie jamy ustnej i warg oraz na języku, czy wewnętrznej stronie policzków – zarówno po prawej, jak i lewej stronie. Nadżerki powodują dokuczliwy ból i pieczenie. Afty duże (Suttona) mogą także utrudniać spożywanie pokarmów oraz powodować powiększone lokalne węzły chłonne. Leczenie zapalenia jamy ustnej w tym przypadku polega niekiedy na przyjmowaniu antybiotyków (w ciężkich przypadkach).4
Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej
Opryszczka, przypominająca wyglądem pęcherzyk, to objaw zapalenia jamy ustnej o podłożu wirusowym. Patogenem odpowiedzialnym za rozwój schorzenia jest wirus HSV. W przebiegu infekcji pojawia się ból i pieczenie oraz ogólne złe samopoczucie. Leczenie polega na stosowaniu dopasowanych leków o właściwościach przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Preparaty te przyspieszają proces gojenia nadżerki oraz łagodzą towarzyszący ból.1
Grzybicze zapalenie jamy ustnej
Zmiany na błonie śluzowej jamy ustnej w przebiegu kandydozy obejmują m.in. nalot na języku oraz nieprzyjemny zapach z ust, sprawiający dyskomfort. Miejsce po usunięciu białych nalotów zostaje otoczone zaczerwienioną błoną śluzową. W leczeniu zaleca się stosowanie leków przeciwbólowych oraz działających przeciwgrzybiczo. W razie problemów z leczeniem należy skonsultować się z lekarzem.1
Jak wygląda leczenia zapalenia śluzówki jamy ustnej? Co stosować na ból?
Sposoby leczenia bólu i stanu zapalnego w jamie ustnej zależą od przyczyny. Podstawą jednak dla ogólnej profilaktyki śluzówki jest odpowiednia higiena jamy ustnej. Należy pamiętać o prawidłowym sposobie szczotkowania zębów oraz regularnych wizytach u stomatologa.5 Wśród domowych sposobów można wymienić m.in. ziołowe płukanki na bazie takich ziół jak rumianek czy szałwia.6
Bibliografia:
- Zagor M., Ostre zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, Medycyna Praktyczna, 2018, dostęp: 20.06.2022.
- Durska G., Przyczyny nawracających aft, Medycyna Praktyczna, 2014, dostęp: 20.06.2022.
- Scheff B., Marcinkowska A., Rola edukacji pacjentów w zakresie higieny protez ruchomych – opis przypadków, Protetyka Stomatologiczna, 2018.
- Furtak A., Afty nawracające - nowe fakty o dobrze znanej chorobie, Medycyna Praktyczna, 2014.
- Tomaszewska I., Higiena jamy ustnej dorosłych pacjentów, Medycyna Praktyczna, 2016.
- Kuźnik M., Afty - przyczyny i leczenie, Medycyna Praktyczna, 2022.
